Журнал «ТАМЫР» №31 апрель-июнь 2012 г.

1. ЖЫЛТЫРАҚ

Бәрі – жылтыр, киім де, көлік, үй де,
Ақыл ғана бұл күнде өлі күйде.
“Единица” еленбей Абай айтқан,
Атқа мініп, айналды “нөлі” биге.

Жылт-жылт етіп арбайды бәрі көзді,
Жылтыр қызға жылтыңдап, кәрі қозды.
Жылтырақтан жиреніп жатқанда ақыл,
Жылтыр-жылтыр сөйлеген бәдік озды.

Жолы ашылды жылтырақ дабыраның,
Жаным жадау, келсе де жадырағым.
Жылтырата сайраған ақылманнан
Жылт етерлік түк таппай, аңырамын.

Жылтырға үйір досымның сырты – райлы,
Жүрегі жоқ пошымның ұрты – майлы.
Жылтыр болып көрінбек кейбіреудің
Жұлығының өкшесі жылтырайды.

Жылтыр, жылтыр, бүгінде жылтыр – бәрі,
Жылтыр үміт – бәрінің ұмтылғаны.
Жылтыраққа жүгініп жатса жұртың,
Жүрегіңнің не керек бұлқынғаны?!.

Жүрегінде жататын әр баланың
Жоғалғандай бүгінде арман – ағын…
Жылтырақтар ішінен жылу таппай,
Жылынарға күпі іздеп қарманамын…

Продолжить чтение

Біздің қазақ әдебиетінде бәрі бір сарында жазылады. Баяғы сол Горький, Демьян Бедный, Сәбит Мұқанов заманынан солай басталған. Оған кейін Мұқтар Әуезов, Әбіш Кекілбаев бастаған дегдар, ұлттық бағыты қосылды. Бірақ, қалай болғанда да бәрі тек реализм деңгейінде қала берді. Әрине, бұл кезінде үлкен жетістік болды. Өйткені, ол қазақ әдебиетінің көп иллюзиядан арылып, нақты болмысқа, нақты көзқарасқа жетуіне сеп болды. Әдебиеттің өмірмен тығыз байланыста екеніне үйретті. Мұның бәрі тіпті үлкен алға ілгерілігеніміз болар еді, егерде сол сәттен бастап әдебиет соцреализм идеологиясының, дәлірек айтқанда, кеңес идеологиясының басты құралына айналмаса. Ал идеология жүрген жерде әдебиет болмайды. Әдебиет дегеніміз ол болмыспен бетпе-бет кездесіп, болмысқа тиісті сауалдар қоя білу. Мұнда белгілі бір болмысты қабылдау бар да, қабылдамау бар, немесе оны сауалды ету бар. Демек, бұл концептуалды әдебиетті талап ететін нәрсе. Ал егер осы жағынан келетін болсақ, қазақ әдебиетінің көп аса мақтанатын жері жоқ. Бізде қалай алсаңыз да, бәрібір сол баяғы баяндау. Бұл мәселенің құйрығын Александар Македонскийше шауып жіберіп, мәселеге басқаша келген жас жазушы  Мақсат Мәліков. Әзірше Мақсаттың бір-ақ кітабы бар, ол 2011 жылы «Жалын» баспасында «Жас толқын» сериясында шыққан «Жұмбақ кітап». Мен бұл кітаптың тұсаукесерінде болғам.

Продолжить чтение

Күйеуі мен әйелінің мініп келе жатқаны шетелдік машина.Бағасы үш жүз жиырма мың франк тұрады.Әйтеуір, этикеткада көрсетілген машинаның құны ортада жүрген делдалдың қызметіне күдік ұялатып, ерінің мазасын алды.

Оң жақтағы терезенің су шашқышы жөндеп істемей келеді.Бұл оның титығына одан әрі жетті.

Дүйсенбі күнге жетсе, хатшы қыз арқылы Соломонды шақыртып, машинаны жақсылап көрсетпекші. Оның көз алдына аяқ астынан хатшысының кіп-кішкентай кеудесі келді. Дәл осы кезге дейін өзі жұмысқа алған хатшы қыздардың бір де біреуімен жақындасып та, жатып та көрмепті. Ол мұны бір жағынан ыңғайсыз санайды, ал, екінші жағынан қазіргі кезде қыз-келіншекке бұрылу деген қымбатқа түсіп тұр. Босқа ақша кетеді. Не болғанда да, ол Антуан Сэй екеуі гольф ойнап жүрген кездерінде күнделікті ішіп-жемге, ұсақ-түйекке кететін ақшаларын санап, енді шығын шығармаймын дегенге тоқтаған еді. Содан бері әйелінің көзіне шөп салуды, оған өтірік айтуды қойған болатын.

Олар қала сыртындағы үйлеріне қарай бет алып келеді. Жазғы демалысқа арнап, Анжэрдің жақын маңына келістіріп салынған өте әдемі ғимарат. Көрсе көз тоятындай.

Олар жол-жөнекей бір бөлке нан сатып алды. Жұмыс істеп, қарын ашқандай болса …

Продолжить чтение